Kleipijpen: sigarettenpijpjes 19e eeuw
In de polder Achterwillens te Gouda zijn in de tachtiger jaren van de 20e eeuw grote hoeveelheden kleipijpen/pijpenkoppen gevonden. Een deel van deze polder is in de 19e eeuw gebruikt als stortplaats om er huisvuil en industrieel afval te dumpen. Met name de belangrijkste Goudse pijpenfabrieken van P.J. van der Want en P. Goedewaagen hebben in dit gebied in de 19e eeuw veel pijpenafval gestort. Bij de bouw van een nieuwe woonwijk kwam veel van dat stortmateriaal aan de oppervlakte. Tussen de duizenden pijpenkoppen die werden aangetroffen bij graafwerkzaamheden ook een hele serie van bewerkte sigarettenpijpjes, die aan het eind van de 19e eeuw in zwang kwamen in de tijd dat het roken van sigaretten steeds populairder werd.
/f.eu1.jwwb.nl%2Fpublic%2Fl%2Fi%2Fq%2Ftemp-strloukbroyznoisichs%2Fr8tbeg%2Fsigarettenpijpjes31-DSCN2767-40.jpg)
/f.eu1.jwwb.nl%2Fpublic%2Fl%2Fi%2Fq%2Ftemp-strloukbroyznoisichs%2Fwo96ca%2Fsigarettenpijpjes32-DSCN2768-40.jpg)
Sigarettenpijpjes (FM) met de voorstelling van Mercurius. Ca. 1880. Bodemvondst: Achterwillens Gouda
Het middelste Mercuriuskopje is met de hand ingekleurd en omstreeks 1960 gemaakt door de Goudse pijpenmaker De Jong
Sigarettenpijpje (FM) met de voorstelling van Oosterse man. Ca. 1880. Bodemvondst: Achterwillens Gouda
Hielmerk: gekroonde WI (P. Goedewaagen)
/f.eu1.jwwb.nl%2Fpublic%2Fl%2Fi%2Fq%2Ftemp-strloukbroyznoisichs%2Fb17sjg%2Fsigarettenpijpjes37-DSCN3354-30.jpg)
/f.eu1.jwwb.nl%2Fpublic%2Fl%2Fi%2Fq%2Ftemp-strloukbroyznoisichs%2Fe4jyk3%2Fsigarettenpijpjes38-DSCN3356-30.jpg)
Sigaretten-reclamepijpje met op de ketel de tekst:
Café Rest De Harmonie Markt De Waag Gouda. Ca. 1880. Bodemvondst: Achterwillens Gouda
Pijpenmaker: P.J. van der Want te Gouda
Sigarenpijp (recht model). Ca. 1880
Bodemvondst: Achterwillens Gouda
/f.eu1.jwwb.nl%2Fpublic%2Fl%2Fi%2Fq%2Ftemp-strloukbroyznoisichs%2F699jq9%2Fsigarettenpijpjes39-pijpenkop-willem3-cigarettenpijpje-FM20nov05-verkleind.jpg)
Sigarettenpijpje met de voorstelling van Koning Willem III. Ca. 1880. Bodemvondst: Achterwillens Gouda
/f.eu1.jwwb.nl%2Fpublic%2Fl%2Fi%2Fq%2Ftemp-strloukbroyznoisichs%2Fdoaj41%2Flade23FM1100kleinpijpje19eeeuwvindplgdaachterwillensGoedewaagenIMG_066922cropscherp-1.jpg)
/f.eu1.jwwb.nl%2Fpublic%2Fl%2Fi%2Fq%2Ftemp-strloukbroyznoisichs%2F9d6rp7%2Flade23FM1100kleinpijpje19eeeuwvindplgdaachterwillensGoedewaagenIMG_066822cropscherp-1.jpg)
Kleipijp (lade23FM1100) sigarettenpijpje met het bandstempel op de steel van P. Goedewaagen & Zoon.
Ca. 1900. Vindplaats: Gouda polder Achterwillens.
/f.eu1.jwwb.nl%2Fpublic%2Fl%2Fi%2Fq%2Ftemp-strloukbroyznoisichs%2F7oiju5%2Flade23FM519kleinsigarettenpijpje19eeeuwvindplonbekendIMG_068922cropscherp.jpg)
/f.eu1.jwwb.nl%2Fpublic%2Fl%2Fi%2Fq%2Ftemp-strloukbroyznoisichs%2F6k3edr%2Flade23FM519kleinsigarettenpijpje19eeeuwvindplonbekendIMG_069022cropscherp.jpg)
Kleipijp (lade23FM519) sigarettenpijpje met kleine pukkeltjes wat is bruin gekleurd.
Ca. 1900. Vindplaats: onbekend.
/f.eu1.jwwb.nl%2Fpublic%2Fl%2Fi%2Fq%2Ftemp-strloukbroyznoisichs%2Fb1hr79%2FkleipijpDs22FM525sigarettenpijpjemercuriuseind19eeeuwRwkZoutmanIMG_974925cropscherp-1.jpg)
Sigarettenpijpje(lade22FM525) met de voorstelling van Mercurius/Neptunes. Eind 19e eeuw. Goudse productie.
/f.eu1.jwwb.nl%2Fpublic%2Fl%2Fi%2Fq%2Ftemp-strloukbroyznoisichs%2F4ujln6%2FkleipijpDs22FM525sigarettenpijpjemercuriuseind19eeeuwRwkZoutmanIMG_975125cropscherp-1.jpg)
Vindplaats: Reeuwijk industrieterrein Zoutman.
/f.eu1.jwwb.nl%2Fpublic%2Fl%2Fi%2Fq%2Ftemp-strloukbroyznoisichs%2F6z1ieq%2FsigarettenkleipijpDs22FM1790handjeenbloemen19eeeuwvindplaatsonbekendIMG_975225cropscherp.jpg)
Sigarettenpijpje (lade22FM1790) met hand die beker vast houd. Op de beker bloemen. Goudse productie. Eind 19e eeuw.
/f.eu1.jwwb.nl%2Fpublic%2Fl%2Fi%2Fq%2Ftemp-strloukbroyznoisichs%2Fflrf1h%2FsigarettenkleipijpDs22FM1790handjeenbloemen19eeeuwvindplaatsonbekendIMG_975325cropscherp.jpg)
Vindplaats: onbekend
/f.eu1.jwwb.nl%2Fpublic%2Fl%2Fi%2Fq%2Ftemp-strloukbroyznoisichs%2Fswovfd%2Flade23FM1098blaadjeslelie19eeeuwvindplgdapolderachterwillensIMG_067022cropscherp-1.jpg)
Sigarettenpijpje (lade23FM1098) met leliebladen. Handelsnaam leliesigaar. 2e helft 19e eeuw.
/f.eu1.jwwb.nl%2Fpublic%2Fl%2Fi%2Fq%2Ftemp-strloukbroyznoisichs%2F5pro0s%2Flade23FM1098blaadjeslelie19eeeuwvindplgdapolderachterwillensIMG_067122cropscherp-1.jpg)
Vindplaats: Gouda polder Achterwillens.
/f.eu1.jwwb.nl%2Fpublic%2Fl%2Fi%2Fq%2Ftemp-strloukbroyznoisichs%2Fmavuov%2FsigarettenkleipijpDs22FM1198eind19eeeuwvindplaatsachterwillensIMG_975425cropscherp.jpg)
Sigarettenpijpje (lade22FM1198) met leliebladen en bovenrand met parelrand. Handelsnaam leliesigaar. 2e helft 19e eeuw.
P. Goedewaagen & Zoon.
/f.eu1.jwwb.nl%2Fpublic%2Fl%2Fi%2Fq%2Ftemp-strloukbroyznoisichs%2Fobv7lu%2FsigarettenkleipijpDs22FM1198eind19eeeuwvindplaatsachterwillensIMG_975525cropscherp.jpg)
Vindplaats: Gouda polder Achterwillens.
/f.eu1.jwwb.nl%2Fpublic%2Fl%2Fi%2Fq%2Ftemp-strloukbroyznoisichs%2Fgjjbr3%2Flade23FM661eikenblad19eeeuwvindplgdapolderbloemendaalgeluidswalIMG_066523cropscherp-1.jpg)
Sigarettenpijpje (lade23FM661) met eikenbladen. Goudse productie. 2e helft 19e eeuw.
/f.eu1.jwwb.nl%2Fpublic%2Fl%2Fi%2Fq%2Ftemp-strloukbroyznoisichs%2Ff7wh6s%2Flade23FM661eikenblad19eeeuwvindplgdapolderbloemendaalgeluidswalIMG_066723cropscherp-1.jpg)
Vindplaats: Gouda polder Bloemendaal geluidswal langs A-12
/f.eu1.jwwb.nl%2Fpublic%2Fl%2Fi%2Fq%2Ftemp-strloukbroyznoisichs%2Fxc1rb7%2Flade23FM609raadhuisvaag19eeeuwvindplreeuwijktuinderijnoorderhoutIMG_070222cropscherp.jpg)
/f.eu1.jwwb.nl%2Fpublic%2Fl%2Fi%2Fq%2Ftemp-strloukbroyznoisichs%2F7gv8hn%2Flade23FM609raadhuisvaag19eeeuwvindplreeuwijktuinderijnoorderhoutIMG_070322cropscherp.jpg)
Sigarettenpijpje (lade23FM609) met eikenbladen aan de onderkant. Goudse productie. 2e helft 19e eeuw.
Vindplaats: Reeuwijk tuinderij
/f.eu1.jwwb.nl%2Fpublic%2Fl%2Fi%2Fq%2Ftemp-strloukbroyznoisichs%2Fslvccq%2FSS12completesigarettenpijpHerderIMG_880025cropscherp.jpg)
/f.eu1.jwwb.nl%2Fpublic%2Fl%2Fi%2Fq%2Ftemp-strloukbroyznoisichs%2Fge7n9m%2FSS12completesigarettenpijpHerderIMG_880125cropscherp.jpg)
Sigarettenpijpje (SS12) met op de steel/ketel een liggende herder met staf. Goudse productie maar onbekend
welke fabriek. Ca. 1900
/f.eu1.jwwb.nl%2Fpublic%2Fl%2Fi%2Fq%2Ftemp-strloukbroyznoisichs%2F4z6tqw%2Flade23FM1059sigarettenpijpjepaard19eeeuwvindplgdapolderAchterwillensIMG_082822cropscherp-1.jpg)
/f.eu1.jwwb.nl%2Fpublic%2Fl%2Fi%2Fq%2Ftemp-strloukbroyznoisichs%2F8ew5iq%2Flade23FM1059sigarettenpijpjepaard19eeeuwvindplgdapolderAchterwillensIMG_082922cropscherp-3.jpg)
Sigarettenpijpje (lade23FM1059) met een paard. Ca. 1900. Pijpenfabriek: P. Goedewaagen & Zoon.
Vindplaats: Gouda polder Achterwillens
Sigarettenpijpje (part verz) in de vorm van een hoorn met een reiger of ooievaar erop in het rood. Ca. 1880.
Bodemvondst: Achterwillens Gouda
/f.eu1.jwwb.nl%2Fpublic%2Fl%2Fi%2Fq%2Ftemp-strloukbroyznoisichs%2Fgs3vf5%2Flade26FM008kleipijpsigerettenzwaan19evindplaatsGdaachterwillensIMG_871525cropscherp.jpg)
/f.eu1.jwwb.nl%2Fpublic%2Fl%2Fi%2Fq%2Ftemp-strloukbroyznoisichs%2Fob64yu%2Flade26FM008kleipijpsigerettenzwaan19evindplaatsGdaachterwillensIMG_871625cropscherp.jpg)
Sigarettenpijpje (lade26FM008) in de vorm van een hoorn met een reiger of ooievaar erop in het zwart. Ca. 1880.
Bodemvondst: Achterwillens Gouda
Sigarettenpijpje (DsPR1FM009)) in de vorm van een hoorn met een hond. Ca. 1880. Bodemvondst: Achterwillens Gouda
/f.eu1.jwwb.nl%2Fpublic%2Fl%2Fi%2Fq%2Ftemp-strloukbroyznoisichs%2F83w08r%2Flade26FM013kleipijpsigarettenhond19evindplaatsGdaachterwillensIMG_873325cropscherp.jpg)
/f.eu1.jwwb.nl%2Fpublic%2Fl%2Fi%2Fq%2Ftemp-strloukbroyznoisichs%2Fmcx2vc%2Flade26FM013kleipijpsigarettenhond19evindplaatsGdaachterwillensIMG_873425cropscherp.jpg)
Sigarettenpijpje (lade26GM013) in de vorm van een hoorn met een hond. Ca. 1880. Bodemvondst: Achterwillens Gouda
De Goudse pijpenmakers deden veel moeite om in een moeilijke tijd, waarin veel mensen de overstap maakten naar het roken van sigaretten en sigaren alsnog een graantje mee te pikken door het vervaardigen van sigarettenpijpjes (ze werden gebruikt als hulpstuk waar je dan je sigaret of sigaar in kon steken).
/f.eu1.jwwb.nl%2Fpublic%2Fl%2Fi%2Fq%2Ftemp-strloukbroyznoisichs%2Fg0wcah%2Fkleipijpsigarettenpijpje1870IMG_797020crop.jpg)
/f.eu1.jwwb.nl%2Fpublic%2Fl%2Fi%2Fq%2Ftemp-strloukbroyznoisichs%2F3yoeu0%2Fkleipijpsigarettenpijpje1870IMG_797120crop.jpg)
Sigarettenpijpje (FM)van een man met baard. Ca. 1880. Bodemvondst: Achterwillens Gouda
Sigarettenpijpje(FM) bewerkt met aan de steel een hondenkopje. Ca. 1880.
Bodemvondst: Achterwillens Gouda
Sigarettenpijpjes(FM) van een man met snor en sikje in wit en rood. Ca. 1880.
Bodemvondst: Achterwillens Gouda
Sigarettenpijpje(part verz) in de vorm van een
hoorn met een konijn. Ca. 1880. Bodemvondst: Achterwillens Gouda
/f.eu1.jwwb.nl%2Fpublic%2Fl%2Fi%2Fq%2Ftemp-strloukbroyznoisichs%2Fzc89je%2Fsigarettenpijpjes12-DSCN2932-50.jpg)
Sigarettenpijpjes (part verz) in de vorm van een hoorn met de gelaarsde kat, in de kleuren wit, rood en zwart. Ca. 1880.
Bodemvondst: Achterwillens Gouda
Sigarettenpijpjes (part verz) in de vorm van een hoorn met een leeuw. Ca. 1880. Bodemvondst: Achterwillens Gouda
/f.eu1.jwwb.nl%2Fpublic%2Fl%2Fi%2Fq%2Ftemp-strloukbroyznoisichs%2Fkcjzd6%2Flade26FM014kleipijpsigarettenkonijn19evindplaatsonbekendIMG_873520cropscherp.jpg)
Konijn op de steel. Dit sigarettenpijpje (lade26FM014) betreft w.s. Goudse Productie (Goedewaagen?) maar is later vrijwel zeker in Friesland geglazuurd. Het gaat hier om een imitatie van Friese kerfsnede.
/f.eu1.jwwb.nl%2Fpublic%2Fl%2Fi%2Fq%2Ftemp-strloukbroyznoisichs%2Fbpku6g%2Flade26FM014kleipijpsigarettenkonijn19evindplaatsonbekendIMG_873820cropscherp.jpg)
Vindplaats: onbekend
/f.eu1.jwwb.nl%2Fpublic%2Fl%2Fi%2Fq%2Ftemp-strloukbroyznoisichs%2Fvpni0a%2Flade26FM009kleipijpsigerettenlandbouwtentoonstelling19evindplaatsGdaachterwillensIMG_871825cropscherp.jpg)
/f.eu1.jwwb.nl%2Fpublic%2Fl%2Fi%2Fq%2Ftemp-strloukbroyznoisichs%2Fe7ziu1%2Flade26FM009kleipijpsigerettenlandbouwtentoonstelling19evindplaatsGdaachterwillensIMG_871725cropscherp.jpg)
/f.eu1.jwwb.nl%2Fpublic%2Fl%2Fi%2Fq%2Ftemp-strloukbroyznoisichs%2F92abjj%2Flade26FM009kleipijpsigerettenlandbouwtentoonstelling19evindplaatsGdaachterwillensIMG_871925cropscherp-1.jpg)
/f.eu1.jwwb.nl%2Fpublic%2Fl%2Fi%2Fq%2Ftemp-strloukbroyznoisichs%2Fmwglns%2Flade26FM009kleipijpsigerettenlandbouwtentoonstelling19evindplaatsGdaachterwillensIMG_872025cropscherp-1.jpg)
/f.eu1.jwwb.nl%2Fpublic%2Fl%2Fi%2Fq%2Ftemp-strloukbroyznoisichs%2Fcloiq6%2Flade26FM009kleipijpsigerettenlandbouwtentoonstelling19evindplaatsGdaachterwillensIMG_873920cropscherp-1.jpg)
/f.eu1.jwwb.nl%2Fpublic%2Fl%2Fi%2Fq%2Ftemp-strloukbroyznoisichs%2Ff6rflw%2Flade26FM009kleipijpsigerettenlandbouwtentoonstelling19evindplaatsGdaachterwillensIMG_874125cropscherp-1.jpg)
/f.eu1.jwwb.nl%2Fpublic%2Fl%2Fi%2Fq%2Ftemp-strloukbroyznoisichs%2F8axdcs%2Flade26FM009kleipijpsigerettenlandbouwtentoonstelling19evindplaatsGdaachterwillensIMG_874325cropscherp-1.jpg)
Kleipijp (lade26FM009) met Figuraal sigarettenpijpje met koe die gemolken wordt. Voorzijde ketel landbouwwerktuigen
omringd door een korenaren krans. Tekst op steel deels aanwezig: LANDBOUWTENTOONSTELLING /
Rechts: GOUDA 31 AUGS : 3 SEPT : 1909. Vindplaats: Gouda polder Achterwillens.
Sigarettenpijpje(FM) in de vorm van een zwijn.
19e eeuw. Vindplaats: Gouda Drapiersteeg. B. van der Maas. De complete kleipijp heeft een steel van ca. 30 cm.
Drie verschillende sigarettenpijpjes (part verz) met stoomtreinen. Ca. 1870-1900.
Vindplaats: Gouda polder Achterwillens
/f.eu1.jwwb.nl%2Fpublic%2Fl%2Fi%2Fq%2Ftemp-strloukbroyznoisichs%2Fo68rmr%2Flade26FM012kleipijpsigarettenstoomtrein19evindplaatsGdaachterwillensIMG_872525cropscherp.jpg)
/f.eu1.jwwb.nl%2Fpublic%2Fl%2Fi%2Fq%2Ftemp-strloukbroyznoisichs%2Fbfu1p4%2Flade26FM012kleipijpsigarettenstoomtrein19evindplaatsGdaachterwillensIMG_872425cropscherp.jpg)
Sigarettenpijpje (lade26FM012) met een stoomtrein.
Ca. 1870-1900. Vindplaats: Gouda polder Achterwillens
/f.eu1.jwwb.nl%2Fpublic%2Fl%2Fi%2Fq%2Ftemp-strloukbroyznoisichs%2Fa1wgh3%2Flade26FM010kleipijpsigarettenpaard19evindplaatsGdaachterwillensIMG_872125cropscherp.jpg)
/f.eu1.jwwb.nl%2Fpublic%2Fl%2Fi%2Fq%2Ftemp-strloukbroyznoisichs%2Fv2th3h%2Flade26FM010kleipijpsigarettenpaard19evindplaatsGdaachterwillensIMG_872325cropscherp.jpg)
Lade26FM010
Sigarettenpijpjes in de vorm van een hoorn met een
paard op de steel. Ca. 1880. Vindplaats: Achterwillens Gouda
/f.eu1.jwwb.nl%2Fpublic%2Fl%2Fi%2Fq%2Ftemp-strloukbroyznoisichs%2Fz7b6po%2Flade26FM011kleipijpsigarettenpaard19evindplaatsoudevoorraadIMG_872625cropscherp.jpg)
/f.eu1.jwwb.nl%2Fpublic%2Fl%2Fi%2Fq%2Ftemp-strloukbroyznoisichs%2F5ardmh%2Flade26FM011kleipijpsigarettenpaard19evindplaatsoudevoorraadIMG_872725cropscherp.jpg)
Lade26FM011
Vindplaats: onbekend
Sigarettenpijpje(part verz) in de vorm van een hoorn met een kip. Ca. 1880. Bodemvondst: Achterwillens Gouda
Sigarettenpijpje (FM) van een man met baard in rood. Ca. 1880. Bodemvondst: Achterwillens Gouda
Sigarettenpijpje (FM) van een man met baard (zelfde als links). Ca. 1880. Bodemvondst: Achterwillens Gouda
Drie sigarettenpijpjes (FM) in de vorm van een Romeinse soldaat. Ca. 1880. Bodemvondst: Achterwillens Gouda.
Sigarettenpijpje (FM) van een man met sik en snor.
Ca. 1880. Bodemvondst: Achterwillens Gouda
Sigarettenpijpje (FM) met een bokkenkop.
Eind 19e eeuw. Fabriek onbekend.
CLEOPATRA ALS SIGARETTENPIJPJE
De Goudse pijpenmakers moesten in de 19e eeuw wel tot het uiterste gaan om het pijprokende publiek te kunnen binden om toch maar hun producten te kopen. Naast de bekende Goudse lange kleipijpen, waar Gouda een paar eeuwen om bekend heeft gestaan als kwaliteitsproduct, ging men (noodgedwongen) in de Goudse pijpenfabrieken er toe over om steeds meer figurale pijpen te produceren. Omdat de sigaret meer en meer de kleipijp aan het vervangen was, maakte men nu ook sigarettenpijpjes. Een korte kleipijp waar men zijn sigaret in kon steken.
/f.eu1.jwwb.nl%2Fpublic%2Fl%2Fi%2Fq%2Ftemp-strloukbroyznoisichs%2Fwsd0q4%2Fcleopatra2-Dscn2960-1-75.jpg)
Bodemvondst: polder Achterwillens Gouda
/f.eu1.jwwb.nl%2Fpublic%2Fl%2Fi%2Fq%2Ftemp-strloukbroyznoisichs%2Fpeznmc%2Fcleopatrat1-Dscn2959-1-75.jpg)
Bodemvondst: polder Bloemendaal Gouda
De voorstelling van het laat 19e eeuwse pijpenkopje betreft Cleopatra, die leefde omstreeks het begin van onze jaarwisseling (Januari 69 voor Christus tot augustus 30 voor Christus). Zij is koningin van het oude Egypte geweest. Cleopatra was verreweg de bekendste van de vele gelijknamige Egyptische vorstinnen en wordt gewoonlijk kortweg als Cleopatra aangeduid. Als mede-heerser over Egypte overleefde Cleopatra een staatsgreep die werd uitgedokterd door de hovelingen van haar broer. Ze ging vervolgens een verhouding aan met de Romeinse keizer Julius Caesar, waardoor ze haar greep op de troon kon verstevigen. Na de moord op Caesar verbond ze zich aan Marcus Antonius, bij wie zij een tweeling kreeg. Later trouwde zij met Marcus Antonius en baarde nog een zoon. Alles bij elkaar had Cleopatra vier kinderen, drie bij Antonius en een bij Caesar. Nadat Antonius rivaal en Caesars wettelijke opvolger, Gaius Julius Caesar Octavius, zich vanuit Rome tegen Egypte keerde, benam Cleopatra zich van het leven. Haar nalatenschap overleeft in de vorm van talloze dramatiseringen van haar levensverhaal, zoals Antonius en Cleopatra geschreven door William Shakespeare , verscheidene moderne films en het uitbrengen van een kleipijpje met haar beeltenis.