18e eeuwse exportpijpen


DENEMARKEN        

Eind 18e eeuwse kleipijp (ds30FM1350) met twee wildemannen met knotsen en in het midden een wapenschild met kroon en verschillende wapens. Aan de bovenkant de tekst DENEMARKE. Als hielmerk de L van de Goudse pijpmaker Frans Verzijl. 1750-1780. Bodemvondst  poldergebied rond Gouda.


Eind 18e eeuwse kleipijp (dsPR9FM005) met twee wildemannen met knotsen en in het midden een wapenschild met kroon en
verschillende wapens. Aan de bovenkant de tekst DENEMARKE. Als hielmerk de molen. 
Gemaakt tussen ca 1750 en 1780 door
Jacob Arijse Danens of Jan Jacobsz Danens in Gouda
Bodemvondst  poldergebied rond Gouda.


Kleipijp (part verz)  met een ovaal medaillon met portret van Frederik V van Denemarken op de schouder OYE.
Onderaan een Olifant-hanger / Wapenschild van Frederik V. Rond het wapenschild de letters G † W † G † W enz, en
daar omheen een keten van de Olifantsorde.Met Gouds bijmerk en als hielmerk gekroonde 59. Pijpmaker: Ruth Boot (1746-1760).
Vindplaats onbekend. De mal is gegraveerd door de zilversmid Oye uit Gouda.


DUITSLAND                   REX PRUIJSEN

 

 

Kleipijp (Ds28FM461 met een dubbele en enkele adelaar. In een lint een onduidelijke tekst met de woorden: ZWEIER ADLER FRIEDE. De steel is aan een kant op een bijzondere manier versierd.
Hielmerk: Melkmeisje. Pijpenmaker: Leendert de Jong (1740-1760). Vindplaats: Gouda polder Achterwillens

Opmerking: Onder voorbehoud, pijp is mogelijk gemaakt naar aanleiding van de Oostenrijkse Succesieoorlog (1740-1748)

 


Een kleipijp (lade1FM geen nummer) ooit gemaakt in de 2e helft van de 18e eeuw voor de export naar Duitsland (Pruijsen). De pijp heeft een mooi stuk bewerkte steel maar is opnieuw uit de bankschroef gemaakt in de 19e eeuw. Op de bewerkte steel de naam van de Goudse pijpmaker Jan Prince(1869-1898). De pijp had een steel van 61 cm.


Kleipijp 19e eeuw (lade1FM geen nummer) met aan weerszijden van een wapenschild wildemannen. Met op een lint de tekst: VIVAT DE PRUIJSE.  Hielmerk melkmeisje van de Goudse pijpenmaker Jan Prince (1833-1898).

Afbeelding uit de catalogus.Catalogus affiche Jan Prince & Cie - Catalogus 4 ca 1885.
De pijp had een steel van 61 cm. 


Eenzelfde Kleipijp (ds30FM1724) als hierboven maar wel met kleine verschillen. Gekomen oor het ophalen van de pijpenmal?
Of deze kleipijp wel 18e eeuw is is onduidelijk . Met aan weerszijden wildemannen rond een wapenschild en op een lint de tekst: VIVAT DE PRUIJSE. Hielmerk melkmeisje van de Goudse pijpenmaker  Cornelis Prince (1773-1834) of Jan Prince (1833-1898). Vindplaats: niet bekend.


Kleipijp 18e eeuw (ds30FM345) met aan weerszijden van een wapenschild wildemannen. Met op een lint de tekst: VIVAT REX PRUIJSE. Hielmerk Leeuw in de Hollandse tuin. Pijpenmaker Frans Verzijl. 2e helft 18e eeuw.
Vindplaats: Reeuwijk poldergebied.


18e eeuwse kleipijp (ds30FM887) met twee wildemannen met knotsen en in het midden een wapenschild met kroon en verschillende wapens. Aan de bovenkant de tekst KONING:V PRUYSE. Als hielmerk de molen van de Goudse pijpmaker Jan Jacobsz Danens (1768-1782). Vindplaats/Zevenhuizen.


18e eeuwse kleipijp (ds21FM12)  Wapenschild van Frederik II Koning van Pruisen vastgehouden door twee wildemannen met knotsen.
In het midden een wapenschild met kroon en verschillende wapens. Aan de bovenkant de tekst KONING:V PRUYSE.
Als hielmerk de molen van de Goudse pijpmaker Arijsz Jacob Danens (1740-1760).
Vindplaats: Gouda/wijk Bloemendaal.


18e eeuwse kleipijp (Ds39FMgeennummer) met twee wildemannen met knotsen en in het midden een wapenschild met kroon en verschillende wapens. Aan de bovenkant de tekst KONING:V PRUYSE. Als hielmerk 30 onder een kroon van de Goudse pijpmaker Jan Sluijter en opvolgend zijn weduwe (1760-1785). Vindplaats: Gouda.


Kleipijp 18e eeuw (ds30FM360) met aan weerszijden van een wapenschild wildemannen. Met op een lint de tekst: VIVAT REX PRUIJSE. Hielmerk: D gekroond. Pijpenmaker: Cornelis van Leeuwen of weduwe(1770-1820). Bodemvondst poldergebied bij Reeuwijk.


Kleipijp 18e eeuw (ds23part verz) met aan weerszijden van een wapenschild wildemannen. Met op een lint de tekst: REX PRUIJSE. Hielmerk: 46 gekroond. Pijpenmaker Jan van Leeuwen (1729-1782). Bodemvondst: Reeuwijk polder Oukoop.


Kleipijp 2e helft 18e eeuw (DsPR1FM008) met aan weerszijden van een wapenschild
wildemannen. Met op een lint de tekst: VIVAT REX PRUIJSE. Hielmerk: melkmeisje. Gouda.
Pijpenmaker: Maarten Monk of zijn weduwe of Cornelis Prince 1770-1830. Vindplaats: poldergebied bij Reeuwijk.


Kleipijp (part verz) met Wapen van de keurvorsten Saksen / Stadswapen van Leipzig. Hielmerk: Hoed gekroond. Pijpenmaker: Hendrik Bos of Cornelis Nanne van Leeuwen of Lijsbeth de Geus, wed. Cornelis Nanne van Leeuwen. 1740-1860.
Vindplaats: Gouda/omgeving.

Wapen van de keurvorsten van Saksen>
Vereenvoudigd weergegeven.

Stadswapen van Leipzig.


Kleipijp (HB20) ter gelegenheid van de Vrede van Hubertusburg in Duitsland (1763). Frederik de Grote die wapenen vertrapt /
Vredesgodin met hoorn des overvloed en lauwerenkrans met de tekst VREDE IN DUYSLAND. 
Achterzijde ketel brandend vredesaltaar onder het Alziend Oog. Op een lint de tekst FRIDRICH MAGNUS. Frederik de Grote (1712-1786)  was vanaf 1740 Koning van Pruisen. 
Hielmerk: Slang. Pijpenmaker: Lucas de Jong en weduwe
2e helft 18e eeuw (1763). Vindplaats: Reeuwijk polder Reeuwijk.


De Zevenjarige Oorlog
Gedurende de Zevenjarige Oorlog (1756- 1763) vonden in Duitsland talloze veldslagen plaats, met name tussen Pruisen en Oostenrijk. Aanleiding tot deze oorlog vormde de Pruisische inval in Saksen (1756), terwijl Frederik de Grote min of meer gelijktijdig Silezië was binnengevallen wat tot Oostenrijk behoorde. Een dochter van de Saksische keurvorst was getrouwd met de dauphin (troonopvolger) van Frankrijk. Frankrijk steunde dus Oostenrijk, evenals Rusland (Elisabeth). Engeland steunde Frederik II met een oorlogssubsidie. In 1757 behaalde Frederik II overwinningen op de Fransen en de Oostenrijkers, in 1758 op de Russen. Toch verloor hij ook wel eens een veldslag. Nabij Torgau versloeg Frederik II in 1760 opnieuw de Oostenrijkers, zelf verloor hij daarbij 17.000 man. Aan Oostenrijkse zijde sneuvelden 15.000 soldaten. Rusland koos in 1762 onder Peter III de kant van Pruisen. Engeland en Frankrijk sloten onderling vrede, en Frederik de Grote bracht zijn leger weer  naar een sterkte van 100.000 soldaten. Uiteindelijk  werd in 1763 op het Saksische jachtslot Hubertusburg vrede gesloten tussen Pruisen, Oostenrijk en Saksen. Die was overigens uiterst ongunstig voor Maria Theresia, aartshertogin van Oostenrijk, koningin van Hongarije en Bohemen (1740-1780) en  Duits keizerin van Sachsen(1745-1765). Silezië werd n.l. aan Frederik de Grote toegekend.

18e eeuwse en 19e eeuwse Goudse pijpenkop (DsPR9FM). Het gaat om precies dezelfde mal maar de kleipijp is met 100 jaar verschil door twee verschillende Goudse pijpenmakers  uitgebracht. Aan de ene kant een enkele adelaar en aan de andere kant een dubbele adelaar. Op een lint de tekst Germaniae Pax. Verder wordt een overwinningskrans vastgehouden en staat een zon afgebeeld.


Herdenkingspijp (DsPR9FM) uitgebracht rond 1756 door de Goudse pijpenmaker Jan Pieterse Versluijs. Hielmerk Lam onder de boom. Op de hiel het bijmerk Stadswapen van Gouda. Deze kleipijp heeft een uiterst interessante geschiedenis want 100 jaar later na de productiedatum duikt de kleipijp weer op maar nu vervaardigd door P.J. van der Want. Dit bedrijf heeft de mal blijkbaar opgekocht van Versluijs en men heeft de pijp opnieuw in productie gebracht, vrijwel ongewijzigd van voorstelling. Bodemvondst polder Bloemendaal bij Waddinxveen.


ENGELAND

Kleipijp (Ds32FM1278) met Het gebouw Royal Exchange in Londen. Tekstlint boven "DE BEURS VAN LONDEN" en
daaronder P: ET Hielmerk: Leeuw in de Hollandse Tuin. 3e kwart 18e eeuw. Pijpenmaker: Frans Verzijl. Vindplaats: Gouda Raam/hoek Verlorenkost. 

Opmerking: Pijpenkop 
van de bekende pijpenmaker Frans Verzijl. Qua versiering is deze echter afwijkend van wat we zoal van hem gewend zijn. Afgebeeld zien we het Royal Exchange Beursgebouw in Londen. Dit wordt nog eens bevestigd door de tekst in het lint aan de bovenrand "DE BEURS VAN LONDEN" Verder zien we de letters P: ET. Waar de letter P voor staat is niet goed bekend. ET staat mogelijk voor Exchange Tower

De Beurs in Londen


Kleipijp (lade23FM1466) met aan een kant bloemetjes en aan de andere kant onder een kroon in een cirkel
het Engelse wapenschild van het huis van Hannover vastgehouden door een leeuw en eenhoorn met rondom de tekst
HONI SOIT QUI MAL Y PENSE. Onder in een lint: DIEU ET MON DROIT wat betekent God en mijn recht.  Hielmerk: geen.
4e kwart 19e eeuw. 
Pijpenmaker: onbekend. Vindplaats: Gouda polder Achterwillens.

Deze kleipijp is wellicht vervaardigd als exportpijp voor het Verenigd Koninkrijk Groot Brittanië


FRANKRIJK

Kleipijp (part verz) met Wapen van Dauphin van Frankrijk. Tekstlint: VRANKRY DAUPHIN. Hielmerk: Leeuw in de Hollandse Tuin. 
3e kwart 18e eeuw. Goudse pijpenmaker Frans Verzijl. Vindplaats: Reeuwijks poldergebied. 


3e kwart 18e eeuwse kleipijp (ds30FM703)  gemaakt voor de export naar Frankrijk met personen rondom een wapenschild waarop wapens uit Frankrijk en Dauphin (Drie Franse lelies / Vier kwartieren Drie Franse lelies en Liggende dolfijnen). Aan de ketelrand een wat onduidelijke tekst die te ontcijferen is als VRANKRY en verder maar vrijwel onleesbaar DAUPHIN. Hielmerk: Leeuw in de Hollandse tuin. Goudse pijpenmaker Frans Verzijl. Vindplaats Gouda Raam.


19e eeuwse Kleipijp (1890-1895)  (FM) met steel van 37 cm met Adelaar op wereldbol met gekruiste
kanonnen / Wapen van Parijs.
Tekst: LIBERTY, REPUBLIQUE FRANCAISE "Vrijheid Franse Republiek" /
FLUCTVAT NEC MERITVR "Het wordt heen en weer gegooid door de golven, maar zinkt niet
Motto van Parijs". Tekst op pijpensteel: FABRIGUEE EN HOLLANDE en Goedewage Gouda.
Hielmerk ES. Uit oude voorraad P. Goedewaagen.


HONGARIJE_OOSTENRIJK

Diverse 18e eeuwse exportpijpen staan op de pagina: HONGARIJE_OOSTENRIJK


IERLAND

Kleipijp (part verz) met Schepen, Scheepslading, Mercuriusstaf, het merk L gekroond, het wapen van Gouda en het wapen van Ierland. Hielmerk: L onder kroon. Pijpenmaker: Frans Verzijl. Vindplaats: Omgeving Reeuwijk. 
Mogelijk refereren de voorstellingen op de pijp de handelsbetrekkingen met Ierland


POLEN/LITOUWEN

18e eeuwse kleipijp (ds26FM1551) met de voorstelling van Wapen van Polen en Litouwen / Wapen van de keurvorsten van Saksen. Hielmerk: zwijn. Goudse pijpenmaker Lieve Pijl (1740-1770). Vindplaats: onbekend.

Wapen van Polen en Litouwen

Wapen van Polen

Wapen van van Litouwen

Wapen van de keurvorsten van Saksen 18e eeuw


Kleipijp (Ds26FM3 met zowel aan de voorkant als achterkant een wapenschild waarop diverse Wapens zoals van Polen en Litouwen / Wapen van de keurvorsten van Saksen. Gouda. Hielmerk: Zwijn. 1740-1760. Pijpenmaker:  Lieve Pijl
Vindplaats: Gouda/omgeving 


RUSLAND

Wapen van Moskou

Wapen van Rusland

18e eeuwse kleipijp (ds30FM644) met de voorstelling van dubbelkoppige gekroonde adelaars met scepter en rijksappel
(Het wapen van Rusland). Op de dubbelkoppige adelaar het wapenschild van de heilige Sint Joris en de draak.
Hielmerk de melkmeid (1740-1760) .Bodemvondst omgeving Gouda. 


SPANJE                              REX HISPA

Kleipijp (ds26FM1330) met rondom een wapenschild de wapens van de zeven Provinciën en het stadswapen van Gouda. Op het wapenschild ook nog diverse wapens. Aan de voet van de pijp een lint met de tekst: REX HISPA. Maker onbekend, hielmerk onleesbaar.  Vindplaats Boskoop tuinderijen.


Zelfde pijpenmal als hierboven. Kleipijp (ds26FM789) met rondom een wapenschild de wapens van de zeven Provinciën en
het stadswapen van Gouda. Op het wapenschild ook nog diverse wapens. Aan de voet van de pijp een lint met
de tekst: REX HISPA. Hielmerk gekroonde GN. Maker Gerrit Nobel.  Vindplaats onbekend.


SURINAME

Zeldzame exportkleipijp voor Suriname (Ds22FM20) met aan een kant een WIC zeilschip (West-Indië Compagnie) en aan de andere kant een ruiter te paard. Boven het zeilschip op een lint de tekst: VIVAT SURINAAM. Boven de ruiter op een lint de tekst: ERE STADHOUD. Op de hiel aan weerskanten het Goudse bijmerk. Goudse productie maar pijpenmaker onbekend. 1740-1760. Vindplaats: Noord-Holland. De ruiter te paard zal stadhouder Willem voorstellen.

WIC schepen op de rivier bij Paramaribo in Suriname


ZWEDEN

18e eeuwse Kleipijp (ds30FM269) met leeuwen rondom een wapenschild met wapens uit Zweden. Op een lint aan de bovenkant pijp de tekst: FRE REX SWEDEN. Hielmerk gekroonde L. Maker Frans Verzijl.  Vindplaats: Waddinxveen polder Bloemendaal. 


18e eeuwse Kleipijp (ds30FM1346) met leeuwen rondom een wapenschild met wapens uit Zweden.  Op een lint aan de bovenkant pijp de tekst: FRE REX SWEDEN. Zelfde kleipijp als hierboven maar de afbeelding wat minder scherp. Hielmerk gekroonde L. Maker Frans Verzijl. 
Vindplaats Gouda Raam Koningshof. 


18e eeuwse Kleipijp (ds30FM449) met leeuwen rondom een wapenschild met wapens uit Zweden. Op een lint aan de bovenkant pijp de tekst: FRE REX SWEDEN. Hielmerk Leeuw in Hollandse tuin. Maker Frans Verzijl.  Vindplaats: Waddinxveen polder Bloemendaal. 


18e eeuwse Kleipijp (ds26FM4) met leeuwen rondom een wapenschild met wapens uit Zweden. Op een lint aan de bovenkant pijp de tekst: FRE REX SWEDEN. Hielmerk Leeuw in Hollandse tuin. Maker Frans Verzijl.  Vindplaats: Gouda/Kuiperstraat