Goudse pijpenstort van barokpijpjes in de polder
Overzicht van barokpijpjes gevonden in de 80-er jaren
Stortplaats barokpijpjes
Het was in de jaren 80 van de vorige eeuw toen ik op een boomkwekerij in de polder Bloemendaal nabij Waddinxveen een flink aantal vroeg 17e eeuwse barokpijpjes vond. Het ging om ongeveer een 100-tal pijpjes. Met daaronder een beperkt aantal gemerkt met een hielmerk, de meeste pijpjes waren niet gemerkt. De gemerkte pijpjes hadden als hielmerk het initiaal DA en een tudorroos. DA als hielmerk van de Goudse pijpenmaker Daniel Andriesz die kleipijpen maakte in de periode 1630-1645. De aangetroffen pijpjes lagen geconcentreerd op een deel van de boomkwekerij op een oppervlakte van ca. 100 bij 30 meter. De grond werd regelmatig machinaal gespit en dat had tot gevolg dat nogal wat van de gevonden pijpjes beschadigd en licht vervaagd (verzeept) waren. Heb er met veel plezier een 3-tal jaren mogen zoeken van de eigenaar als er weer wat grondroering had plaats gevonden of als het hard geregend had. De vondsten werden door het vrij intensieve gebruik van de grond steeds minder. De boomkwekerij is gestopt (sanering) en is er woningbouw en een grasveld voor in de plaats gekomen.
Literatuur:
Daniel Andriesz pijpenmaker in Gouda gebruikte de merken De gecroonde Roos en Ster met kroon. Het merk De gecroonde Roos" (De Roos van Tudor) was van Willem Flut vanaf 1628 dat hij had verkregen door met de weduwe van de eerste Goudse pijpenmaker Willem Baernelts te trouwen. Flut beklaagt zich dat andere tabackpijpmakers zijn merk zetten en krijgt zijn recht.
Daniel Andriesz tabackpijpmaker en zijn vrouw wonend Achter de Vischmarkt verklaren dat zij het merk "De gecroonde Roos" niet meer zullen gebruiken. Het merk DA treffen we aan op barok en jonaspijpen uit ± 1630 -1645 in een stortplaats in de polder Bloemendaal bij Waddinxveen. Waarschijnlijk is Daniel Andriesz het merk DA toen gaan zetten.
Bron: J. van der Meulen. Pijpenmakers bestand 1989 en Goudse pypenmakers en hun merken
Barokpijpje (Ds4PRFM008). Omstreeks 1630-1645. Tudorroosjes en bloemetjes. Als hielmerk het initiaal DA van de Goudse pijpenmaker Daniel Andriesz.
Vindplaats omgeving Gouda polder Bloemendaal bij Waddinxveen. Er werden een 50-tal exemplaren gevonden, de meesten ongemerkt, waarvan 4 exemplaren met DA als hielmerk. Ook werden nog diverse exemplaren gevonden die als hielmerk een tudorroos droegen. Van dit pijpentype zijn meerdere exemplaren bekend gemaakt uit verschillende pijpenmallen waaronder barokpijpjes met tudorroosjes en bloemetjes en barokpijpjes met tudorroosjes onder een kroon.
Jonaspijpje (Ds16PRFM001). Omstreeks 1630-1645. Als hielmerk het initiaal DA van de Goudse pijpenmaker Daniel Andriesz.
Vindplaats omgeving Gouda polder Bloemendaal bij Waddinxveen. Er werden een 10-tal exemplaren gevonden waarvan dit het enige exemplaar is met DA als hielmerk. Wel werden nog enkele exemplaren gevonden die als hielmerk een tudorroos droegen.
Barokpijpje (Ds4PRFM001). Omstreeks 1630-1645. Met aan twee kanten van de ketel Franse lelies. Hielmerk ontbrekend.
Vindplaats omgeving Gouda polder Bloemendaal bij Waddinxveen. Er werden een 5-tal exemplaren gevonden,
Barokpijpje (Ds4PRFM002). Omstreeks 1630-1645. Met aan de voor en achterkant van de ketel Franse lelies. Verder op de ketel tudorroosjes onder een kroon. Geen hielmerk. Vindplaats omgeving Gouda polder Bloemendaal bij Waddinxveen. Er werden een 4-tal exemplaren gevonden.
Barokpijpje (Ds4FM004). Omstreeks 1630-1645. Met rondom op de ketel acanthusbladeren. Hielmerk ontbrekend. Vindplaats omgeving Gouda polder Bloemendaal bij Waddinxveen. Er werden een 6-tal exemplaren gevonden.
Barokpijpje (Ds4FM003). Omstreeks 1630-1645. Met appeltjes van oranje , eikeltjes en gestileerde takjes. Omstreeks 1630-1645. Afkomstig van stortplaats Goudse pijpenfabriek. Vindplaats: Waddinxveen polder Bloemendaal. Er zijn 3 exemplaren gevonden zonder hielmerk.
Barokpijpjes(Ds4PRFM007) Met acanthusbladeren rondom de ketel en een bewerkte steel. Omstreeks 1630. Bodemvondst polder Bloemendaal Waddinxveen. Er zijn ongeveer 10 exemplaren gevonden van dit type.
Barokpijpje (HB). Met bladeren rondom de ketel, aan twee kanten op de ketel de letter A, en een stukje bewerkte steel.
Omstreeks 1630. Bodemvondst polder Bloemendaal Waddinxveen. Dit is het enige exemplaar wat gevonden is.
De A op de pijp zou kunnen staan voor de maker Andriesz.
Fraai stuk bewerkt baroksteel (Ds4PRFMgeen nr)van ca. 5 cm met tekst aan weerszijde welke luidt:
LICHTIVS en ANNO 1632. Bodemvondst Waddinxveen polder Bloemendaal.
Stukjes barok pijpensteel (lade1FM) gevonden in de 80 er jaren waaronder ook met de naam Lichtivs en ANNO 1632.
Andere stortplaatsen van Goudse barokpijpjes
Dit is niet de enige pijpenstort van barokpijpjes die is gedaan in de 80er jaren van de vorige eeuw. Tijdens de aanleg van het Reeuwijkse Hout werden op een geploegd perceel betrekkelijk dicht bij elkaar ook diverse barokpijpjes aangetroffen waartussen Elizabethpijpjes, Amaliapijpjes en een barokpijpje met een zeer vroeg zeemonster. Een andere vindplaats was bij RW A-12 waarlangs een fietspad werd aangelegd. Hier zijn ook enkele tientallen barokpijpjes aangetroffen waaronder verschillende Amaliapijpjes en Elizabethpijpjes met als hielmerk een tudorroos.