Schaatspijpen 19e/20e eeuw


Goudse pijpen  waren aan het eind van de 19e eeuw en begin van de 20e eeuw vooral gewild bij schaatsenrijders. Het was een traditie om op een schaatstocht een lange Goudse pijp dan wel een krulpijp te kopen. Zo'n pijp moest dan aan het eind van de schaatstocht nog steeds onbeschadigd zijn ten bewijze dat men een wel hele goede schaatser was. Dat betekende dus weinig of helemaal niet vallen want daar konden de kwetsbare pijpen niet erg goed tegen. De Goudse pijpenmakers speelden daar uiteraard op in en vervaardigden naast de lange Gouwenaars  krulpijpen in allerlei soorten en maten. Goedewaagen was een fabriek die veel krulpijpen heeft gemaakt, maar ook de Jong had een grote fabricage. Ze werden o.a. verkocht in speciale kraampjes die stonden aan het begin van een uitgezette schaatstoertocht of langs bevroren watergangen waar veel schaatsers langskwamen. Veel schaatsers kwamen bij sterk ijs zelfs speciaal naar Gouda om daar in een van de tabakswinkels Goudse pijpen (en Goudse stroopwafels) aan te schaffen.


Fraaie kleipijp (Lade20FM513) met een voorstelling van schaatsende mensen, koek en zopie tent in een landschap met op de achtergrond een stellingmolen. Tekst: VAN T NOORDEN. Ca. 1880-1900. Gouda. Pijpenmaker: onbekend. 
Vindplaats: Gouda/polder Achterwillens.


Fotoalbum: Schaatspijpjes pijpenmaker De Jong Gouda. Ca. 1960


Schaatsers behangen met Goudse krulpijpen, lange pijpen en Goudse stroopwafels. Foto: 1917

De Goudsche Courant van 29 januari 1917 meldde: ”Bij duizenden kwamen ze de stad binnenglijden, overal vandaan. Een enorme drukte zoals we in jaren niet gezien hebben. Urenlang was het op de vaart een lange rij van schaatsenrijders die Gouda als einddoel hadden gekozen. Overal wapperden die zondag vlaggen; je reinste feeststemming”.
Rond 1900 zijn de schaatstochten  naar Gouda ontstaan. Vooral uit Rotterdam, maar ook uit andere steden en dorpen, schaatsten tallozen naar "Tergouw" om met sprits,  stroopwafels en pijpen behangen de terugtocht aan te vangen. “Die traditie bestaat nog steeds, verklaart de heer Van Vreumingen van het gelijknamige sigarenmagazijn aan de Wijdstraat. Bij sterk ijs is er nog steeds vraag naar gekrulde, gekleurde en lange pijpen. Zelfs ’s zomers komen skeeleraars hiervoor aan onze deur”. Tot de jaren dertig schaatsten de liefhebbers op hun houten Friese doorlopers tot de Westerkade en Lazaruskade. Later, toen het Gouwekanaal IJssel en Gouwe verbond en de Julianasluis was aangelegd, diende de Ringvaart als eindpunt. Vandaar gingen de schaatsers te voet naar de stad. De ongeveer twintig kilometer van Rotterdam naar Gouda werd door geoefende schaatsers in drie kwartier afgelegd. Bij terugkeer op de Kralingse Plas trok het showrijden veel bekijks; soms leidde de “show” tot valpartijen met gebroken pijpen en verdrietige gezichten tot gevolg.


Krulpijp met vlag met tekst GOUDA. Goedewaagen Gouda.


Fotoalbum: Schaatspijpen pijpenfabriek P. Goedewaagen Gouda.
Ca. 1900-1950