Kleipijpen: DOORROKERs 19e/20e eeuw


Aan het eind van van de 19e eeuw/begin 20e eeuw start men  in de Goudse pijpennijverheid een nieuwe manier van pijpen maken. Niet langer worden metalen persmallen gebruikt waarin de pijp met pijpaarde wordt gevormd, maar stapt men over op mallen van gips, die worden volgegoten met vloeibare klei.  Eerst importeren de Goudse pijpenfabrieken gegoten (pijp)producten uit Duitsland, maar al snel begint men dit soort pijpen zelf te maken. De doorroker is een Goudse uitvinding. Na het uitbrengen ervan betekende het een (tijdelijke) opleving van de pijpenverkoop. Het ontwikkelen en gaan produceren van de doorroker was in feite een antwoord op de meerschuim pijpen en houten pijpen die massaal de Nederlandse markt begonnen te overspoelen en daarmee ook de ouderwetse Goudse kleipijpen verdreven. Diverse Goudse pijpenmakers maakten doorrokers zowel in enkele- als dubbelwandige uitvoering. 

Twee fabrieken startten dit proces min of meer gelijk op (P.J. van de Want en P. Goedewaagen).   Gegoten pijpen raakten bekend onder de naam doorrokers. Doorrokers lijken op een kleipijp maar hebben ook iets van pijpen gemaakt van meerschuim en hout (Bruyére). De meeste doorrokers worden met een metalen busje aan een roer van rubber, kunststof of hout gemonteerd.  Het succes van doorrokers overstijgt al snel de traditionele geperste kleipijp.


Fotoalbum: doorrokers handgeschilderd Goedewaagen


Doorroker handgeschilderd (SS14) met de tekst 31 JAN 1938, boom met de tekst eronder DE ORANJE BOOM GROEIT VOORT.
Pijp is uitgebracht ter ere van de geboorte van Prinses Beatrix. Pijpenmaker: P. Goedewaagen & Zn.


Fotoalbum: doorrokers eenkleurig bruin geglazuurd
P. Goedewaagen


Fotoalbum: doorrokers (transfertechniek) P. Goedewaagen

Vijf stuks enkelwandige doorrokers (RS) gemaakt door  P. Goedewaagen te Gouda. Op de pijpen zijn  transferplaatjes  aangebracht met voorstellingen van  spelende, voetballende en roeiende kinderen. En twee met ruiters te paard. 
Datering  ongeveer 1930-1940


Doorrokers (transfertechniek): Mobilisatie 1914
1e wereldoorlog. P. Goedewaagen of Hollandia?

Serie manchetpijpen (AK) gemaakt van gietklei. Uitgebracht aan het begin van de 1e wereldoorlog. Mobilisatie 1914
Niet helemaal zeker of ze gemaakt zijn bij P. Goedewaagen. Navraag bij Goedewaagen in Nieuw-Buinen leverde niets op.
Van aardewerkfabriek Hollandia (van der Want&Barras) is bekend dat het bedrijf doorrokers produceerde over de Mobilisatie 1914. Wellicht zijn de pijpen door dit bedrijf (later Regina geworden) zijn gemaakt.


Doorroker (transfertechniek): Haven van Rotterdam
P. Goedewaagen

Een foto van de haven van Rotterdam met stoomschepen via transfertechniek aangebracht op een doorroker.
Op het buisje van de steel van de pijp staat de naam van de pijpenfabriek in dit geval Goedewaagen Gouda.


Amerikaanse Presidenten op dubbelwandige kleipijpen van P. Goedewaagen

De Goudse plateel- en kleipijpenfabriek P. Goedewaagen heeft omstreeks 1920 een serie kleipijpen gemaakt uit gipsen gietmallen met de voorstellingen van Amerikaanse Presidenten. Een 3-tal Presidenten staat hieronder afgebeeld, maar naar ik aanneem zullen er wel meer afbeeldingen zijn gemaakt.

Mocht U in het bezit zijn van van nog weer andere  kleipijpen van het type gietpijp met de voorstelling van een andere Amerikaanse President dan zou ik dat graag vernemen. U kunt mij een mailtje sturen door te klikken op f.j.mayenburg@caiway.nl


B. Franklin (1706-1790)

 

 

 

 


G. Washington (1732-1799)


A. Lincoln (1809-1865)


Goedewaagen handgeschilderde doorrokers

Kleipijp (RS) doorroker met bijna volledig rondom handgeschilderd landschap met huizen en molen. Begin 20e eeuw. Vindplaats: oude vuilnisbelt omgeving Den Haag. Fabriek: onbekend


Kleipijp (Lade19FM17) geglazuurd en handgeschilderd met het stadhuis van GOUDA. Met het stadhuis en tekst STADHUIS GOUDA.
Datering: 1e helft 20e eeuw. Op het buisje de naam GOEDEWAAGEN HOLLAND.


Kleipijp (RS) geglazuurd en handgeschilderd met een stoomlocomatief. Met rondom de tekst: J.v.d.WINDEN UTRECHT. Het gaat w.s. om een jubileum van een werknemer (machinist?)  van de Nederlandse Spoorwegen (NS).
Datering: Jaren dertig van de 20e eeuw. Op het buisje de naam GOEDEWAAGEN.


Kleipijp (RS) met handgeschilderd pijpje. Op de steel de tekst: SOCIETEIT VREDE-BEST en op de ketel 1802 30APRIL1927. Pijp is gemaakt ter ere van het 125 jarige jubileum van de sociëteit. Gouda. Fabriek P. Goedewaagen

 Socitëit Vrede Best is in 1802 opgericht. Deze pijp is uitgebracht vanwege het 125 jarig jubileum. De Sociëteit VREDE-BEST was gevestigd aan de Kattensingel te Gouda.
Pijpenmaker P. Goedewaagen is voorzitter geweest van deze Sociëteit. Deze jubileumpijp is gemaakt door de Firma P. Goedewaagen. Andere pijpenmakers hebben ook pijpen uitgebracht
voor deze Sociëteit, met een tekstlint VREDE BEST op de ketel. 

Gouda Kattensingel vanaf het Kleiwegplein met rechts de SOCIETEIT VREDE BEST 


Kleipijpje (SS36) handgeschilderd. Op de bovenkant van de steel de tekst: GOUDA 25-26 juni 1925. Op de onderkant steel GOEDEWAAGEN. Op de ketel een brandman met spuit en de tekst KON. NED. BRANDW. VER. (Koninklijke Nederlandse Brandweervereniging. Fabriek: P. Goedewaagen


Kleipijp (RS) doorroker (transferplaatje) met voetballers. Begin 20e eeuw. Vindplaats: oude vuilnisbelt omgeving Den Haag.
Fabriek: Hollandia/Van der Want&Barras


Doorrokers (handgeschilderd) P.J. van der Want/Zenith

Zenithpijpen (part verz) in twee originele dozen van Zenith Gouda.


Doorroker met aan de onderkant van de pijp een voetbal met voetbalschoen. 20e eeuw. Zenith Holland. P. van der Want.


Verschillende doorrokers (part verz) (deels transfer/deels handgeschilderd) met vrouwen in klederdracht uit o.a. Scheveningen,
Volendam en Zeeland. 
P. van der Want/Zenith. Ca. 1950


Doorroker (part verz) (deels transfertechniek)met vrouw in klederdracht uit Scheveningen en rechts beschilderde doorroker met bloemen. P. van der Want/Zenith. Ca. 1940-1950.


Doorroker (RS) (deels transfertechniek)met vrouw in klederdracht uit Marken.
P. van der Want/Zenith. Ca. 1940


Kleipijp (RS) doorroker (plakplaatje) met een molen (bovenkruier). Begin 20e eeuw. Op de steel de
tekst SPARTA. Vindplaats: oude vuilnisbelt omgeving Den Haag. Fabriek: P.J. van der Want


Kleipijp (RS) doorroker met een liggend hert. Bijzonder: Geen handbeschildering of transfertechniek. Begin 20e eeuw. Op de steel de
tekst Zenith Gouda. Fabriek: P.J. van der Want