Tegels in een kelder in Gouda
Gouda kent een flink aantal 16e/17e eeuw historische huizen met oude kelders, die vroeger betegeld waren of het nog zijn. Een zo'n huis staat in het centrum van de stad. Kreeg een tip dat in de kelder van dat huis nog tal van antieke 17e eeuwse tegels aan de muur zitten. Een bezoek aan de kelder gebracht met toestemming, en inderdaad, een flink aantal tegels sieren de wanden. Maar ook al snel werd duidelijk dat in de loop der jaren de nodige tegels van de muren waren verwijderd. Aanwezig zijn tegelvelden met blauwe schildering van bloempotten, waartussen ook enkele tegels met landschappen, drietulpen en herders alternerend uitgevoerd. Daarnaast op twee plaatsen, aan een plint en boven aan een muur ook nog een 10-tal tegels of fragmenten ervan in polychrome schildering met voorstellingen van vogels, sommige vogels zittend op een peer.
De kelder
De ingang van de kelder ligt aan de achterzijde van het pand. Volgens informatie heeft de vorige bewoner van het pand de kelder nooit gebruikt, en zou zo'n 40 jaar niet of nauwelijks zijn bezocht. Achter de deur loopt een gang en rechts van deze gang zijn twee kelderdelen. Deze zijn opgemeten en er is globale situatieschets gemaakt.
Ingang van de kelder met een blik op het gangetje wat 1 meter breed is.
Rechts bevinden zich twee kelderruimten waarvan in de achterste en grootste ruimte zich ook een betegelde WC en keukentje (spoelbak van zandsteen of graniet) bevinden. Direct links achter de deur van de ingang zitten de gekleurde vogeltegels als plint aan de muur.
Tegels aan de muur. Kelderkamer 1
Overzicht van een betegelde muur in kelderkamer 1 met 17e eeuwse tegels afbeeldingen bloempotten in blauw alternerend aangebracht. Ook een enkele tegel met landschap en herder in blauw. Een beperkt aantal tegels zit nog aan de muur. De gebikte plakken van tegelafdrukken verraden dat er veel tegels van de muur zijn verwijderd.
Tussen de tegels met bloemvazen ook enkele tegels in blauw met de voorstelling van een Wan Li tegel met drietulp, een tegel met een
herder met schapen en herdersstaf en een tegel met landschap
Oude goot ingelegd met tegels en plavuizen`, Kamerkelder 1
Antieke tegels gebruikt voor het maken van een vlakke ondergrond voor waterafvoer door een gootsysteem.
Gootgedeelte met op de bodem antieke tegels en plavuizen
De antieke handgeschilderde 17e eeuwse tegels in de goot wat meer gedetailleerd afgebeeld.
Van rechts naar links: ruiter te paard, polychrome bloemvaas, bloemvaas 2x, ruiter te paard.
Langs de buitenmuur een goot voor waterafvoer waarvan de bodem was voorzien van antieke tegels en zwarte plavuizen
Keuken. Kelderkamer 2 met WC/plee en gootsteen
Foto van de noordelijke betegelde wand in kelderkamer 2 met blauwe bloempotten alternerend met witte tegels. Deze wand lijkt onderdeel te zijn geweest van vroegere bewoning met onder andere een gootsteen en een verhoging waarvoor witte tegels zijn geplaatst. Deze lijken ook van latere datum te zijn.
Ook is in kelderkamer 2 een stuk verhoogde wand betegeld met witjes welke later lijken te zijn geplaatst.
Overblijfsel van keuken met gootsteen van natuursteen in kelderkamer 2. Aan de muur boven de gootsteen witte tegels en twee blauwe met een bloemvaas en een ruiter te paard. Ovaal een aansmering van de muur met drie gaatjes waar wellicht eerder een kraan heeft gezeten. De gootsteen heeft een maat van breed 63 cm, diep 40 cm en hoog 75 cm, en is w.s. gemaakt van "Bentheimer" zandsteen.
WC/plee. Kelderkamer 2
Ook aanwezig een oude WC/plee waarvan de wand een betegeling heeft met 17e eeuwse bloempottegels alternerend met witjes.
De WC heeft een maat van 1,00 x 1,10 mtr.
Polychrome tegels. Boven aan de muur links van het verlengde deel van de gang
Drie tegels met de voorstelling van een plant, vogel en insect. Niet zeker is of de tegels nog compleet zijn of afgekapt vanwege de bovenliggende houten vloerdelen. De drie onderste tegelplakken zijn tegels die achterste voren tegen de muur zijn geplaatst. Dit verraadde een loszittende scherf van een polychrome tegel.
Polychrome tegels. Bij ingang van de gang als deel van plint.
Onderste rijtje plinttegels na verwijderen van puin.
Vogeltegels waarvan twee herkenbaar als ooievaar en kalkoen.
Verspreid op twee plaatsen in linker muur van de gang zijn nog polychrome tegels dan wel fragmenten aanwezig (datering 1e helft 17e eeuw) met voorstellingen van vogels, insecten en planten. Met name een stuk plint met polychrome vogels op peren afgebeeld is bijzonder. Onder de vogels op peren zittend ook nog een 2e rijtje tegels waartussen twee polychrome tegels met de herkenbare voorstellingen van een kievit en een kalkoen. De tegels zaten half verborgen onder een zand/puinlaag en zijn door wat graafwerk zichtbaar gemaakt.
De tegels zittend aan de muur als plint gedetailleerd in beeld gebracht, De tegels aan de onderste rij zijn zwaar aangetast door optrekkend grondwater en het leek er ook op dat ze zijn aangetast door hoge temperaturen (brand misschien). Ze waren ook vrij bros door het vocht wat in de tegels zit.
